Diz Kirəçləşməsi Müaciləsi
Diz oynağı bədənimizin ən hərəkətli və ən çox yük daşıyan oynağıdır. Nərdivan enib qalxma, oturub-durmaq, yerimə və qaçma əsnasında dizə düşən yük artır və daima artan yük oynaqda pozulmalara gətirib çıxarır. Yaş artdıqca oynaq sürüşkənliyinin azalması, qığırdaq yenilənməsindəki yavaşıma, sümük quruluşdakı deformasiyalar diz oynaqlarında ağrı əmələ gətirir ki, nəticədə xəstədə mexaniki hərəkət məhdudiyyəti yaranır.
Ona görə də,
- Dizlərdə çöməlmə və ya ayağa qalxmada problem yaşanırsa,
- Dizlərdə bəzi hərəkətlər zamanı tutulma, kilidlənmə olursa,
- Diz oynaqlarında yeriyərkən, nərdivan enmə və qalxma zamanı ağrılarlar yaranırsa,
- Dizləri qatlayıb oturmaqda çətinlik çəkirsinizsə,
- Bəzən dizlər şişirsə,
- Bu əlamətlərlə qarşılaşırsınızsa mütləq müalicə bərpa və Reabilitasiya həkiminə müraciət edilməlidir
- Qadınlarda, menopoz sonrası omba bağlarındakı zəifləmələr və qığırdaq quruluşunun yumuşamasıyla birlikdə diz oynağın düşən yükün artması, dizlərdəki aşılanmayla birlikdə dizlərin daxili hissəsinə daha çox yükün düşməsinə səbəb olur. Bu da oynaq üzlərindəki aşınma, oynaqda qığırdaqların yumşalması və sümükdəki deformasyaların artması ilə nəticələnir.
Müalicədə xəstənin maarifləndirilməsi çox əhəmiyyətlidir. Xəstə əvvəlcə xəstəliyi haqqında ətraflı məlumat almalıdır.
Xəstə oynağın həddindən artıq yüklənməsi yolverilməzdir. Xəstənin kilo verməsi də həddindən artıq yük düşən diz oynaqlarında kirəcləşmə ilə bağlı şikayətləri azaldır. Ağrılı dövrlərdə istirahət məsləhətdir.
Diz osteoartritində istifadə edilən nonsteroid anti iltihab dərmanlar yalnız ağrı kəsici olub, kirəcləşməni müalicə etmir. Bu dərmanlardan dizdə istilik artımı və şişlik olan kəskin dövrdə enflamasyonun (iltihablaşma, şişkinlik və digər hallarla müşahidə olunan proses) qarşısını almaq üçün istifadə edilməlidir.
Diz oynağı osteoartritində; idman hərəkətləri xəstəyə xas müəyyən edilməlidir. Həddindən artıq yükləmə və ya kiçik diqqətsizlik ağrıların artmasına səbəb ola bilər. Buna görə də məşq cədvəli diqqətlə hazırlanmalıdır.
DİZ KİRƏÇLƏŞMƏSİ MÜALİCƏSİ
Texnologiyanın inkişafı ilə bağlı olaraq, əvvəllər toxuma istilik məqsədli müalicə bərpa kurslarının yerini, toxuma yenilənməsi məqsədli bərpa müalicə kursları almışdır. Diz oynaqlarındakı həm sümük, həm yumşaq toxumaların müalicəsində tətbiq edilən bərpa müalicə qurğuları toxumalardakı zədələri erkən dövrdə müalicə edə bilməkdədir. Diz oynağına düşən yükü azaltmaq və müqaviməti artırmaq üçün omba və bud əzələlərinin gücləndirilməsində də reabilitasiya bərpa cihazları təsirli şəkildə istifadə edilməkdədir.
Son illərdə, təbii müalicə üsullarının kimyəvi dərmanlardan daha üstün olduğunu isbatlayan müalicə növlərinə, bədənin öz özünü yeniləmə mexanizmləri də əlavə edildiyindən bu sahədə xeyli irəliləyiş var.
Elmi araşdırmalar nəticəsində; əzələ-skelet sistemi xəstəliklərində PRP üsulunun toxumaların oyanmasına imkan yaratdığı təsbit edilmişdir.
PRP İngilis “Platelet Rich Plasma” ifadəsinin baş hərflərindən törədilmiş olub, trombosittən zəngin plazma mənasını verməkdədir. Bu üsulda dərman xəstənin öz qanından hazırlanır. Yəni təbii bir müalicə üsuludur. PRP müalicəsi ağrı kəsici məqsədli yox, xəstəliyi müalicə etməyə istiqamətlənmiş bir üsuldur.